اسید فولیک؛ موارد مصرف و عوارض

اسید فولیک چیست

ویتامین B9 که بیشتر به عنوان اسید فولیک شناخته می شود یک ویتامین محلول در آب است. در واقع اسید فولیک شکل مصنوعی ویتامین B9 است و به طور طبیعی در هیچ ماده غذایی وجود ندارد، می توان آن را از طریق مکمل های مولتی ویتامین دریافت کرد. اسید فولیک پس از ورود به بدن باید تبدیل به فرم فعال ویتامین B9 می شود.

مقدار نیاز بدن به اسید فولیک

همان طور که گفته شد اسید فولیک فرم مصنوعی ویتامین B9 و فولات فرم طبیعی این ویتامین است. استفاده از فولات که طبیعی تر است می تواند یک گزینه عالی برای پیشگیری از کمبود ویتامین B9 در بدن شود و در منابع غذایی نیز یافت می شود.

بزرگسالان در طول روز به 40 میکرو گرم DFE و خانم ها در طول دوره بارداری به 600 میکرو گرم DFE فولات نیاز دارند.

فواید مصرف ویتامین B9

پیشگیری از نواقص عصبی

مصرف ویتامین B9 در هفته های نخست بارداری بسیار مهم است زیرا کمبود آن در این دوره باعث ناهنجاری های مغزی-نخاعی و مشکلات ستون فقرات می شود و لازم است یک خانم باردار حداقل به میزان 400 میکرو گرم فولات در طول روز مصرف کند. مکمل های زیادی برای خانم های باردار وجود دارد که حاوی فولیک اسید است اما بهتر است از مکملی استفاده شود که حاوی متیل فولات است زیرا این ماده شکل فعال ویتامین B9 است و در این صورت بدن نیازی به تغییر دادن آن از شکلی به شکل دیگر ندارد.

پیشگیری از ابتلا به سرطان

طبق تحقیق انجام شده به دلیل آنکه فولات می تواند بیان ژن ها را کنترل کند و باعث روشن و خاموش شدن آن ها شود بنابراین مصرف آن می تواند باعث مجافظت بدن در برابر ابتلا به سرطان هایی مانند ریه، پانکراس، پستان و روده شود و سطوح پایین آن بدن را در معرض ابتلا به انواع سرطان ها قرار می دهد. اما نکنه عجیب این است که سطوح بالای آن نیز برای افراد مبتلا به سرطان مضر است و می تواند باعث افزایش رشد توده های سرطانی شود البته دلیل قطعی این موضوع هنوز مشخص نیست و تحقیقات در مورد آن ادامه دارد.

کاهش سطح هموسیستئین

هموسیستئین ماده ای است که باعث ایجاد التهاب و بیماری های قلبی در بدن می شود. مصرف فولات  با کمک به فرآیند تغییر هموسیستئین باعث کاهش 25 درصدی سطح آن در بدن می شود.

منابع غذایی حاوی اسید فولیک

همان طور که گفته شد اسید فولیک فرم مصنوعی ویتامین B9 است و به طور طبیعی در منایع غذایی یافت نمی شود اما در غذاهای فرآوری شده مانند نان، غلات صبحانه، کیک ها، کوکی ها، آرد ذرت، نوشیدنی های انرژی زا، پاستا و برنج سفید وجود دارد.

علائم کمبود فولات در بدن

همه افراد می توانند دچار کمبود اسید فولیک شوند اما به طور معمول افراد سیگاری، افرادی که الکل مصرف می کنند و کسانی که مبتلا به بیماری های التهابی هستند بیشتر در معرض کمبود فولات قرار دارند. کمبود فولات از طریق اندازه گیری فولات ذخیره شده در سلول های قرمز خون مشخص می شود.

علائم کمبود فولات شامل موارد زیر است:

• خستگی
• ضعف
• افزایش سطح هموسیستئین در خون
• کم خونی مگالوبلاستیک، نوعی کم خونی با سلول های قرمز بزرگ
• تحریک پذیری
• تنگی نفس

عوارض مصرف

سرطان: برخی از تحقیقات نشان می دهد که مصرف زیاد اسید فولیک می تواند باعث افزایش رشد توده های سرطانی شود.

وجود فولیک اسید آزاد در خون: به دلیل آن که تبدیل اسید فولیک به فرم فعال ویتامین B9 کمی طول می کشد باعث افزایش سطح اسید فولیک در خون شده که در نتیجه باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن و کاهش عملکرد مغز می شود.

نقص کمبود ویتامین B12: کمبود فولات و ویتامین B12 می تواند باعث کم خونی مگالوبلاستیک شود. مصرف مکمل فولات بدون نیاز به ویتامین B12 می تواند این نوع کم خونی را درمان کند اما این موضوع باعث آسیب دیدگی عصبی می شود.